Προσπάθησα να ηχογραφήσω κάποιες αυθόρμητες σκέψεις που προέκυψαν εν όψει των Χριστουγέννων. Ήθελα να αποτυπώσω στο “χαρτί” όλα όλα με πλημμυρίζουν τις μέρες αυτές για τα Χριστούγεννα, μα και όλες τις υπόλοιπες. Τελικά συνειδητοποίησα ότι δεν πρόκειται για απλές σκέψεις αλλά για βιωματικές συνειδητοποιήσεις που αναζητούν χώρο έκφρασης και μοιράσματος. Επίσης συνειδητοποίησα ότι οι βιωματικές αυτές συνειδητοποιήσεις βιώνονται με μοναδικό τρόπο κάθε φορά και είναι αδύνατο να εγκιβωτιστούν σε “κουτάκια”, δεν χωράνε σε λίγες γραμμές ούτε μπορούν να υπάρξουν χωρίς να κοινωνηθούν.
Αφορμή για τις σκέψεις που αποτυπώνονται εδώ είναι μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας. Διασχίζοντας τους στολισμένους πεζόδρομους της Αθήνας και οσφριζόμενος κανείς την εορταστική ατμόσφαιρα του κέντρου, δεν μπορεί παρά να αντιληφθεί παράλληλα τους ίδιους τους ανθρώπους, το περπάτημά τους, τις συμπεριφορές τους, τα βλέμματά τους, την ενέργειά τους συνολικότερα.
Με μια απλή παρατήρηση συνειδητοποιείς ότι οι άνθρωποι που κυκλοφορούν τριγύρω μας κατατάσσονται κατά κύριο λόγο σε δυο μεγάλες ομάδες. Στην πρώτη ομάδα ανήκουν αυτοί που αναζητούν την εκτόνωση και την φυγή τις εορταστικές ημέρες, όπως είναι τα Χριστούγεννα, μέσα από υλικές απολαύσεις χωρίς βάθος, όπως είναι το φαγητό, το ποτό, ο τζόγος, τα δώρα, τα υλικά αποκτήματα, οι φανταχτερές δεξιώσεις και τα ρεβεγιόν. Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν όλοι εκείνοι που βλέπουν την άλλη όψη του δυικού μας κόσμου, δηλαδή την θλίψη, τον σωματικό και ψυχολογικό πόνο, την χρόνια κατάθλιψη, την απομάκρυνση από τις χαρές της ζωής, την πλήξη και ανία, την μιζέρια και την γκρίνια για όλα όσα συμβαίνουν στον ρου της ζωής. Κι όμως η απόλυτη αλήθεια δεν είναι ούτε στα βιώματα της μιας ομάδας ούτε στα βιώματα της άλλης. Υπάρχουν για να μας διδάξουν πράγματα αλλά δεν εμπεριέχουν την απόλυτη αλήθεια μέσα τους.
Τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη ομάδα ανθρώπων βρίσκονται στον δικό τους κόσμο, απομονωμένοι και ευχαριστημένοι κατά βάθος που μέσα από τον κόσμο αυτό μπορούν να εφεύρουν ένα εύκολο άλλοθι για τη ζωή τους. Περπατώντας όμως στους δρόμους της Αθήνας και βλέποντας τους ανθρώπους αυτών των δύο ομάδων (που είναι και η πλειοψηφία) γίνεται ξεκάθαρο ότι κανείς δεν κοιτάει κανέναν. Δεν υπάρχει πλέον το αυθόρμητο ένστικτο να κοιτάξω τον άλλο άνθρωπο, να προσπαθήσω να νιώσω πώς νιώθει, να επιδιώξω να έρθω λίγο κοντά με τον συνάνθρωπο , να αναζητήσω την αληθινή Κοινωνία μαζί του. Αντί αυτού βλέπουμε απομόνωση, κλείσιμο, αναζήτηση τεχνικών και υλικών μέσων για την διαφυγή από την φριχτή πραγματικότητα της μοναξιάς και των βαθύτερων υπαρξιακών ελλείψεων.
Απάντηση στις υπαρξιακές ελλείψεις του ανθρώπου έρχεται να δώσει το μήνυμα που φέρουν τα Χριστούγεννα. Τα Χριστούγεννα (Χριστού γέννα) δεν αναφέρονται απλά σε ένα ιστορικό γεγονός της γέννησης του Θεανθρώπου. Ο Χριστός, πέραν όλων των άλλων, είναι πρωτίστως ένα βαθύ πνευματικό αρχέτυπο. Είναι η ενσάρκωση και η προσωποποίηση του μηνύματος της επανασύνδεσής μας με τον Θεό και τον βαθύτερο Εαυτό μας. Είναι ένα κάλεσμα πνευματικού επαναπατρισμού μας, επιστροφής μας δηλαδή στην πνευματική μας πατρίδα, στην κατάσταση ύπαρξης στην οποία επανεμφανίζεται ο Όλος Άνθρωπος, χωρίς υπαρξιακές ελλείψεις. Βασική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση και την πλήρωση του ανθρώπου είναι η ουσιώδης επαφή του με τον συνάνθρωπο, το άγγιγμα ψυχής, τα οποία με τη σειρά τους είναι τα κύρια συστατικά του φαινομένου της Κοινωνίας. Κοινωνία δεν νοείται η συνάθροιση ανθρώπων σε ένα οργανωμένο σύνολο (βλέπε επιστήμη της κοινωνιολογίας) αλλά η κοινή ύπαρξη, η δοτικότητα, η βαθιά συναίσθηση της κοινής ουσίας που μας δένει όλους με τους αδερφούς συνανθρώπους μας. Η Κοινωνία αυτή είναι παρούσα στο εδώ και τώρα και αναμένει τη συμμετοχή μας.
Δεν είναι τυχαίο ότι το κύριο Μυστήριο της Εκκλησίας είναι η Θεία Κοινωνία. Αυτό το Μυστήριο καλούμαστε να ζήσουμε, όχι μόνο μια ημέρα το χρόνο, αλλά κάθε μέρα και κάθε στιγμή. Για την ακρίβεια τη μία και μοναδική στιγμή που είναι πραγματική και αυτή είναι η άχρονη στιγμή της Θείας Παρουσίας.
Τα Χριστούγεννα στη βαθύτερη ουσία τους είναι ένα κάλεσμα. Ένα κάλεσμα ψυχής, κάλεσμα διακριτικό, χωρίς τυμπανοκρουσίες και φτιασιδώματα. Ένα κάλεσμα το οποίο για να καρποφορήσει και να τελεσφορήσει μέσα στην καρδιά μας ζητά την βαθιά επιθυμία μας, την αναζήτηση του Θείου Έρωτα και την διάθεσή μας για αυτοπαρατήρηση, για ενδοσκόπηση, για μετουσίωση του φθαρτού στο Άφθαρτο, για συνειδητή παρουσία και για συνειδητοποίηση της πραγματικής μας ανθρώπινης φύσης. Όταν συνειδητά το θελήσουμε, το κάλεσμα των Χριστουγέννων θα γεμίσει την ύπαρξή μας, ο Χριστός θα φωλιάσει στην καρδιά μας και ένα δάκρυ θα κυλήσει αυθόρμητα μπροστά στο δέος και στην ευγνωμοσύνη του Δώρου της όντως Ζωής.
