Ο Αθανάσιος Γραμματικός ή Μασαβέτας, υπήρξε ο ιεροδιάκονος Άνθιμος και κατά κόσμο γνωστός ως Αθανάσιος Διάκος. Είναι ένας εκ των σπουδαιότερων ηρώων της γενιάς της επανάστασης του 1821 και ο σημαντικότερος τη τάξει εκ των εκ Φωκίδος ορμώμενων αγωνιστών.
Ο Αθανάσιος Διάκος (γεννηθείς στην Αρτοτίνα Φωκίδας ,4 Ιανουαρίου 1788 και δολοφονηθείς στην Λαμία, 24 Απριλίου 1821) ήταν Έλληνας οπλαρχηγός εκ των πρωταγωνιστών ηρώων του πρώτου έτους της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο οποίος έδρασε στη Στερεά Ελλάδα. Καταγόταν από την ορεινή Φωκίδα (ο πατέρας του από την Άνω Μουσουνίτσα) και σύμφωνα με μια εκδοχή, το πραγματικό του όνομα ήταν Αθανάσιος Γραμματικός ή κατά άλλους Αθανάσιος Μασσαβέτας. Στα οθωμανικά müsvedde ~ مسوده σημαίνει: σχέδιο και γραμματέας/γραμματικός καταγραφής φορολογικών στοιχείων και επομένως είτε Μασσαβέτας από τα Οθωμανικά, είτε Γραμματικός στα Ελληνικά, το επώνυμό του ήταν το ίδιο και το αυτό, προφανώς προερχόμενο εξ ιδιότητος που είχαν οι πρόγονοί του. Ο ίδιος επέλεξε ως επώνυμο το “Διάκος” και μάλιστα με αυτό υπέγραφε, ως τιμητικό στην πρώην ιδιότητά του. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και το 1820 έγινε αρματολός στη Λιβαδειά. Τον Απρίλιο του 1821 σε συνεργασία με άλλους οπλαρχηγούς κατέλαβε το φρούριο της Λιβαδειάς και χρησιμοποιώντας το ως ορμητήριο, έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες. Κατέλαβε τη γέφυρα της Αλαμάνας και στις 23 Απριλίου 1821 έδωσε μάχη με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη. Στη μάχη αυτή συνελήφθη και αφού μεταφέρθηκε στη Λαμία, δολοφονήθηκε έπειτα από βασανιστήρια, με ανασκολοπισμό (λογοτεχνικά αναφέρεται ότι “σουβλίστηκε”) από τους Τούρκους στις 24 Απριλίου 1821.
