Σε κάθε δυσκολία κρύβεται μια ευκαιρία Albert Einstein
- Αποφθέγματα, Αυτοβελτίωση, Μαθήματα ζωής, Πνευματικότητα, Φιλοσοφία, Ψυχολογία

Σε κάθε δυσκολία κρύβεται μια ευκαιρία

Εισαγωγή

Πολλά φημισμένα ρητά έχουν αποδοθεί στον μεγάλο φυσικό του προηγούμενου αιώνα, Albert Einstein. Ένα από τα πιο γνωστά από αυτά είναι το ρητό “Σε κάθε δυσκολία κρύβεται μια ευκαιρία”. Η διαπίστωση αυτή μπορεί να διατυπωθεί με αρκετούς εναλλακτικούς τρόπους. Είναι αλήθεια ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν πολύ νωρίς αντιληφθεί φιλοσοφικά την συμπαντική αλήθεια αυτού του ρητού με την ρήση τους “Ουδέν κακόν αμιγές καλού”. Σε κάθε κακό δηλαδή ενυπάρχει το καλό. Όπως ισχύει και το αντίστροφο, μέσα στο καλό ενυπάρχει το κακό. Στα πλαίσια αυτού του άρθρου συζητάμε για τις κρυμμένες ευκαιρίες μέσα στις δυσκολίες της ζωής, τόσο σε επίπεδο απλό και καθημερινό όσο και σε επίπεδο φιλοσοφικό και μεταφυσικό.

Σε κάθε δυσκολία κρύβεται μια ευκαιρία

Η ζωή του ανθρώπου στον πλανήτη Γη συνδέεται με αναρίθμητες και πολυεπίπεδες δραστηριότητες. Στο μάθημα της έκθεσης έκφρασης στο γυμνάσιο και στο λύκειο μας μιλούσαν για τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας ώστε να μπορούμε να δομήσουμε καλύτερα τις σκέψεις μας και να αναπτύξουμε τα λογικά μας επιχειρήματα στις πρώτες απόπειρες δοκιμιακού λόγου των σχολικών μας χρόνων. Οι κύριοι τομείς λοιπόν ανθρώπινης δραστηριότητας μπορούμε να πούμε ότι είναι οι ακόλουθοι:

  • Σωματικός – βιολογικός
  • Νοητικός
  • Ψυχικός
  • Ηθικός
  • Πνευματικός (Ανοίγει η παρένθεση. Στο σχολείο ποτέ δεν μας μίλησε κανείς για την πραγματική σημασία του πνεύματος. Ο πνευματικός τομέας συνειρμικά συνδεόταν με πολιτισμικές δραστηριότητες και την λεγόμενη πνευματική παραγωγή. Και ο πολιτισμός και η πνευματική παραγωγή σχεδόν πάντα εξαντλούνταν στην επιστήμη, στην τεχνολογία και στην τέχνη. Σχεδόν πάντα λοιπόν άλλο πράγμα εννοούσαμε όταν λέγαμε πνευματικός τομέας και όχι αυτό που πραγματικά είναι το Πνεύμα. Σε ξεχωριστό μας άρθρο αναλύονται οι έννοιες Νους, Ψυχή και Πνεύμα από διάφορες σκοπιές και αποσαφηνίζεται η σημασία τους με περισσότερες λεπτομέρειες και με μια διάθεση ευρύτερης ματιάς. Κλείνει η παρένθεση.)

Δυσκολίες και ευκαιρίες για το σώμα

Το πυκνό υλικό μας σώμα είναι ένα καλά ενορχηστρωμένο και απίστευτα πολύπλοκο και ευφυές σύνολο ύλης και ενέργειας καθώς και υλικών και ενεργειακών σχηματισμών και δεδομένων. Οι οδηγίες για το πως τα πολύπλοκα αυτά υλικοενεργειακά στοιχεία θα συνεργαστούν, θα συνυπάρξουν και θα εξελιχθούν βρίσκονται κωδικοποιημένες σε πολύπλοκα υπολογιστικά προγράμματα τα οποία ομαδοποιούνται στο γενετικό υλικό του ανθρώπου (DNA και RNA).

Στην πραγματοικότητα ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την ύλη ως πυκνή και ως συμπαγή διότι είναι σε τεράστιο βαθμό δεσμευμένος από τους εγγενείς περιορισμούς των αισθητήριων οργάνων του. Οι γνωστές μας πέντε αισθήσεις δεν είναι τίποτα άλλο από βιολογικοί αισθητήρες περιορισμένης εμβέλειας και δυναμικότητας. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η όραση, ο ακοή, η όσφρηση, η γεύση και η αφή έχουν συγκεκριμένα όρια λειτουργίας σε συνάρτηση με τις αντίστοιχες περιοχές αποκωδικοποίησης των αισθητηριακών σημάτων οι οποίες εδράζονται σε διαφορετικά εγκεφαλικά νευρωνικά δίκτυα. Παρακάμπτουμε αυτό το κρίσιμης σημασίας θέμα για μεγαλύτερη εμβάθυνση σε ένα ξεχωριστό άρθρο. Έχει σημασία ωστόσο να αντιληφθούμε την πλάνη μας σχετικά με τις αισθήσεις και την αντίληψη του κόσμου στον οποίο υπάρχουμε διότι έτσι θα αντιληφθούμε καλύτερα και την φύση της βιολογικής μας υπόστασης.

Τι σημαίνει δυσκολία για το σώμα και για την βιολογία μας; Σημαίνει την διαβίωση κάτω από δύσκολες συνθήκες. Δύσκολες συνθήκες οι οποίες μπορεί να επιδράσουν στις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος και μπορεί και να απειλήσουν και την ίδια τη ζωή. Κάτι που συχνά ξεχνάμε είναι ότι η λειτουργία της ομοιόστασης, η ικανότητα δηλαδή του ανθρώπινου οργανισμού να διατηρεί σταθερές εσωτερικές συνθήκες λειτουργίας ανεξαρτήτως από τις εξωτερικές συνθήκες, και το ανοσοιητικό σύστημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους. Ο ανθρώπινος οργανισμός δίνει καθημερινά ανελέητο αγώνα επιβίωσης σε κυτταρικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο ιστών, οργάνων και βιολογικών συστημάτων ενάντια σε μικροοργανισμούς οι οποίοι ανταγωνίζονται με το ανοσοποιητικό για να επιβιώσουν. Ο συμπαντικός νόμος του “ο θάνατός σου η ζωή μου” καθώς και ο νόμος τους ισχυροτέρου βρίσκουν διαρκώς εφαρμογή στην καθημερινότητα του μικρόκοσμου των κυττάρων μας χωρίς φυσικά να το συνειδητοποιούμε. Είναι πολύ δύσκολο να εστιάσουμε την συνειδητότητά μας στην εξέλιξη των πολύπλοκων βιολογικών μας λειτουργιών κάθε στιγμή της μέρας. Αν μπορούσαμε να το πετύχουμε όμως έστω και λίγο, αν μπορούσαμε για παράδειγμα να δούμε ή έστω να φανταστούμε τις απίστευτα πολύπλοκες συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργεί ο μικρόκοσμος στον εγκέφαλό μας, στην καρδιά μας, στους πνεύμονές μας ή στο συκώτι μας, θα είχαμε μια εντελώς διαφορετική αντίληψή για τον εαυτό μας.

Όταν οι δυσκολίες σε βιολογικό επίπεδο ξεπερνούν ένα ανώτατο όριο (ανώφλι) το οποίο δύναται να διαχειριστεί βιολογικά και γενετικά ο οργανισμός μας και το ανοσοποιητικό μας σύστημα, τότε επέρχεται η νόσος. Η νόσος δεν είναι κατ’ανάγκη η αρχή του τέλους, του ολικού βιολογικού αφανισμού μας. Στην πραγματικότητα είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις στις οποίες μια ασθένεια είναι οριστικώς μη αναστρέψιμη. Ας λάβουμε εδώ υπό΄όψι και το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι ένα πολυσύνθετο και πολυδιάστατο ον (βλέπε και τους υπόλοιπους τομείς δράσεις παρακάτω). Εντός της πολυδιάστατης ύπαρξής μας λοιπόν οι διάφοροι τομείς βρίσκονται σε σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης. Η νόηση, η ψυχολογία, η ηθική και το πνεύμα αλληλεπιδρούν με το σώμα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι σε θέση, αξιολογούμενοι ολιστικώς, να επιδράσουν θετικά ή αρνητικά στην εξέλιξη και διαχείριση μιας νόσου. Το κύριο μήνυμα όμως που θα πρέπει να έχουμε κατά νου σε αυτή την περίπτωση είναι ότι κάθε δοκιμασία φυσικής νόσησης κρύβει ένα ηχηρό μήνυμα του σώματος ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι ο φορέας διαχείρισης (ο καθένας από εμάς δηλαδή) οφείλει να αναλάβει δράση άμεσα και αμέσως. Πολλές φορές η βιολογική νόσηση είναι η σωματοποίηση ενός μύχιου ψυχολογικού προβλήματος, μιας ανέκφραστης θλίψης ή μιας έλλειψης πληρότητας. Άλλες φορές είναι αποτέλεσμα κακών συνηθειών και επιβλαβών εθισμών, στη μη συνειδητή κακή διατροφή, στο αλκοόλ, στη νικοτίνη, στα ναρκωτικά, στην υπερφαρμακία και στο μολυσμένο περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση ο νοήμων άνθρωπος οφείλει να τα δει όλα αυτά κατά πρόσωπο και να πάρει στα χέρια του τη ζωή του. Πολλές φορές χρονίζοντα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και με ανέλπιστο κατά την κοινή λογική τρόπο όταν ένα ισχυρό καμπανάκι μας χτυπήσει την πόρτα και όταν βρεθούμε “με την πλάτη στον τοίχο”. Αυτή είναι μια πονεμένη αλλά και πολύ δυνατή ευκαιρία που κρύβεται πίσω από τον πόνο της νόσησης.

Δυσκολίες και ευκαιρίες για τη νόηση

Ένα κλασικό παράδειγμα του ρητού “σε κάθε δυσκολία κρύβεται μια ευκαιρία” μπορεί να συναντήσει κανείς σε πολλές περιπτώσεις επιστημονικών και κατ’επέκταση τεχνολογικών επιτευγμάτων, μιας και η τεχνολογία είναι εφαρμογή της επιστήμης. Το ίδιο ισχύει και για την τέχνη και για την καλλιτεχνική παραγωγή. Ποιό είναι το μοτίβο αυτό στον κόσμο της επιστήμης, της τεχνολογίας και της τέχνης; Δεν είναι τίποτα άλλο από την δυσκολία στην επίλυση των μεγάλων αποριών του ανθρώπινου νου στην προσπάθειά του για καλύτερη κατανόηση του κόσμου που τον περιβάλλει. Η μετάβαση από την θεοσοφία στην αρχαία τεχνολογία και εν συνεχεία στην βιομηχανική επανάσταση, στην κλασική φυσική και τον απειροστικό λογισμό και τέλος στην κβαντική φυσική και την επανάσταση της πληροφορικής είναι αποτέλεσμα των αδιεξόδων στα οποία οδηγήθηκε η επιστημονική κοινότητα της εκάστοτε εποχής σχετικά με την επιστημονική επεξήγηση φαινομένων και συμπαντικών διαδικασικών.

Ο άνθρωπος δεν κατάφερε ποτέ να δώσει μια άμεση, σαφή και ολιστική επεξήγηση του υλικοενεργειακού σύμπαντος (αν και είμαστε πολύ κοντά σε αυτό πλέον με την επιστήμη της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων) και πάντα χρησιμοποιούσε μαθηματικά μοντέλα για να περιγράψει τον κόσμο. Δεν είναι καθόλου άτοπο αυτό, ίσα ίσα πολύ εύστοχο αν λάβει υπ’όψι κανείς την σε βαθύτερο επίπεδο μαθηματική κατασκευή του κόσμου κατά το πυθαγόρειο φιλοσοφικό πρότυπο. Σε κάθε περίπτωση οι δυσκολίες στις εκάστοτε επιστημονικές κοινότητες οδηγούσε σε υπερβάσεις, σε νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις και σε αναθεωρήσεις της ας πούμε επιστημονικής αλήθειας. Το “και όμως γυρίζει” του Γαλιλαίου για το οποίο τιμωρήθηκε σκληρά από την Ιερά Εξέταση (το απόλυτο σύμβολο του δογματισμού της εποχής) είναι δηλωτικό ενός επιστημονικού φρονήματος το οποίο σπάει στεγανά, εξελίσσεται, αναθεωρεί, βελτιώνεται και φτάνει πιο κοντά στην ανθρώπινη αντίληψη της υλικής εμπειρίας. Και η νόηση γύρω από τις σημαντικές έννοιες των διαστάσεων του χώρου και του χρόνου έχει μπει πλέον με την κβαντική φυσική σε τροχιά εκ θεμελίων αμφισβήτησης και είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε συναρπαστικές ανακαλύψεις/αποκαλύψεις στις γενιές που έρχονται. Μην λησμονούμε ποτέ όμως ότι όλα αυτά τα οποία εμείς αποκαλούμε νόηση και διανόηση δεν είναι τίποτα άλλο εν τέλει από το κατώτερο νοητικό μας σώμα, σαφώς οριοθετημένο και αυτό από την περιοχή του καθαρού πνεύματος.

Δυσκολίες και ευκαιρίες για την ψυχολογία

Η ψυχολογία και ο ψυχισμός του ανθρώπου στα πλαίσια λειτουργίας του ως ημιτελές ψυχοσωματικό ον σε ένα περισσότερο ημιτελές υλικοενεργειακό σύμπαν είναι υποθέσεις για τις οποίες πολλά έχουν ειπωθεί και πολλές μελέτες, υποθέσεις και πειράματα έχουν διενεργηθεί με στόχο την βαθύτερη κατανόησή τους. Η ψυχή ως κάτι άφθαρτο υλικά έρχεται σε άρρηκτη σύνδεση με την υλική υπόσταση του ανθρώπου. Είναι το όχημα το οποίο τον διατηρεί μεθόριο ανάμεσα σε δύο κόσμους. Στον υλικοενεργειακό κόσμο της δυαδικότητας και της ταλάντωσης από τη μια και στον κόσμο του καθαρού πνεύματος από την άλλη. Η ψυχή είναι εγκλωβισμένη στο σώμα και ταλανίζεται από πλήθος γεγονότων, ενεργειών, εκφάνσεων και εκδηλώσεων τα οποία επιδρούν στον ψυχοσυναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου. Τα λεπτοφυή αυτά επίπεδα εδράζονται όχι μόνο στο υλικό πεδίο αλλά και σε άλλα μεταφυσικά σώματα του ανθρώπου και πιο συγκεκριμένα στο αιθερικό και στο αστρικό.

Ο άνθρωπος στο διάβα της ζωής του βιώνει ποικίλλες καταστάσεις με ψυχολογικές διακυμάνσεις, ψυχοσυναισθηματικές ταλαντώσεις και ψυχολογικά προβλήματα. Πόνος απορρέει από εξωτερικές και εσωτερικές καθημερινές συγκρούσεις ψυχολογικού χαρακτήρα στις διάφορες μορφές των ανθρωπινων σχέσεων, δηλαδή στις οικογενειακές, φιλικές, επαγγελματικές, ερωτικές και ευρύτερα κοινωνικές σχέσεις. Ο πόνος των συγκρούσεων στην σχέση με τον εαυτό και με τον συνάνθρωπο σε αυτές τις περιπτώσεις εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο το μοτίβο δυσκολία –> ευκαιρία. Μόνο αν κανείς πονέσει στον μέγιστο βαθμό, “πιάσει πάτο”, φτάσει στα όρια της αυτοεξόντωσης και δει την ύπαρξή του μέσα από το πρίσμα του ψυχολογικού θανάτου, μόνο τότε μπορεί να τραβήξει εμπράκτως την δική του κόκκινη διαχωριστική γραμμή και να χαράξει μια νέα πορεία αυτοΐασης. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Σημαίνει μια εκ θεμελίων και εμπράκτως νέα θεώρηση της ζωής και των πραγματικά σημαντικών στοιχείων της, μια νέα ουσιαστική ανθρώπινη σχέση, ένα νέο επάγγελμα και μια νέα επαγγελματική δράση μέσα στην γενική οικονομική “κρίση”, μια νέα συνήθεια, μια νέα δέσμευση προς τον παραμελημένο και αυτομαστιγωμένο εαυτό μας για αλλαγή πορείας. Σημαίνει ταυτόχρονα εξορισμός και εξορκισμός των τοξικών σχέσεων και των αυτοκαταστρεπτικών συνηθειών. Δυστυχώς μερικές φορές απαιτείται να “πεθάνει” κανείς ψυχολογικά πριν πεθάνει σωματικά και έτσι να διαισθανθεί ότι θάνατος όπως τον εννοεί ο μέσος άνθρωπος ίσως και να μην υπάρχει.

Αναρίθμητα είναι τα παραδείγματα ψυχολογικών ανισορροπιών, συμπλεγμάτων και ψυχικών τάσεων και προαιρέσεων τα οποία εμφανίζονται στον άνθρωπο φαινομενικώς εκδηλούμενα από τον ίδιο αλλά στην πράξη υποκινούμενα από ανώτερων διαστάσεων οντότητες. Η επιστήμη της ψυχολογίας συνεπικουρείται από την νευροεπιστήμη, την νευρολογία, την ψυχιατρική και την ψυχανάλυση για την διεύρυνση των οριζόντων μας γύρω από το αστρικό μας ψυχοσυναισθηματικό πεδίο, αυτό όμως δυστυχώς σε τελική ανάγνωση δεν είναι τίποτα άλλο από μια απόπειρα “υλικοποίησης” μιας πολύ πιο ευρείας και πολυσύνθετης πραγματικότητας. Ας μην το ξεχνάμε αυτό όταν ερευνούμε τις ευκαιρίες που έχουμε για εσωτερική εργασία και εξέλιξη μέσα στο πεδίο της ψυχολογίας μας. Κλειδί στον ψυχολογικό τομέα είναι επίσης να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας την καθημερινή παγίδα του “τριγώνου του διαβόλου” που απαρτίζεται από τις ψυχικές μας εξαρτήσεις από προσκολλήσεις, επιθυμίες και προσδοκίες.

Δυσκολίες και ευκαιρίες για το ήθος

Το ήθος και η ηθική ετυμολογικά προέρχονται από το έθος και το ρήμα έθω, το οποίο σημαίνει συνηθίζω. Ηθική και εθισμός λοιπόν είναι απολύτως συνδεδεμένες ετυμολογικά αλλά όχι σημασιολογικά έννοιες (πολύ ενδιαφέρον αυτό). Η ηθική ως έννοια συνδέεται άμεσα στην σύγχρονη σκέψη με την ελευθερία και την δικαιοσύνη. Η ηθική βάζει όρια και φρενάρει τον φρενήρη εγωικό άνθρωπο. Η ηθική ορίζει πλαίσιο λειτουργίας του μέτρου σε μια κοινωνία και ένα σύμπαν άμετρου διπολισμού, ανελευθερίας και συστημικώς σχεδιασμένης και επιβεβλημένης αδικίας του νόμου του ισχυροτέρου. Η ηθική μπορεί να κλονιστεί από την ασυδοσία και την ύβρη που διαπράττουμε όταν καταργούμε το ύψιστο αγαθό του μέτρου στη ζωή μας. Τα παθήματά μας και οι συμφορές μας ως απότοκα της αγνόησης του μέτρου και της ηθικής μας επαναφέρουν σε μια ευθεία γραμμή και μας υπενθυμίζουν ότι η μετροεπής απάθεια και η συμπονετική διαχείριση του νόμου “η ελευθερία μου τελειώνει εκεί όπου αρχίζει η ελευθερία του άλλου” είναι φωτεινοί φάροι στην ημιτελή κατά τα άλλα και ταλανιζόμενη ύπαρξή μας.

Δυσκολίες και ευκαιρίες για το πνεύμα

Το καλύτερο παράδειγμα εφαρμογής του μοτίβου δυσκολία –> ευκαιρία για την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου είναι το ίδιο το ταξίδι της αυτογνωσίας. Το τι είναι και τι δεν είναι η αυτογνωσία το πραγματευόμαστε στο σχετικό άρθρο “Ημερολόγιο αυτογνωσίας”. Η αυτογνωσία είναι μια μακρόχρονη και βαθύτατα επίπονη διαδικασία και θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελεί το σύνολο των ανθρώπινων δράσεων που προσεγγίζει με την μεγαλύτερη ευστοχία την άπιαστη και γενικώς αόριστη έννοια του “νοήματος της ζωής”.

Που καταλήγουμε;

Σε κάθε δυσκολία κρύβεται μια ευκαιρία. Όποια κι αν είναι η θέση και η στάση μας απέναντι στη ζωή και στα πράγματα και όσες ανείπωτες για τα όριά μας δυσκολίες κι αν περνάμε, ας μην ξεχνούμε την κρυμμένη σοφία του ρητού αυτού. Ποτέ δεν είναι αργά για κανέναν να αποκτήσει μια νέα και πιο ευρεία ματιά, να δει συνειδητά τις δικές του διακριτικώς σταλμένες ευκαιρίες και να τις ενσωματώσει στο εδώ και τώρα της βιωματικής του πράξης.

Σχετικά Ομάδα Consciousness.gr

Διαδρομές αυτογνωσίας και αυτοπραγμάτωσης
Διαβάστε όλα τα άρθρα από Ομάδα Consciousness.gr

Comments are closed.