Εισαγωγή

Μπορεί αρχικά να παρατηρείτε μικρές αλλαγές. Μπορεί να απομονώνονται λίγο περισσότερο, να είναι πιο αντικοινωνικοί, ή να αγνοούν τα πράγματα που συνήθιζαν να απολαμβάνουν. Όμως η κατάθλιψη δε συμβαίνει ξαφνικά-δεν είναι σαν την ιλαρά, που τη μία μέρα δεν την έχεις και την άλλη την έχεις. Αντίθετα, η κατάθλιψη χτίζεται εσωτερικά, ενώ εξωτερικά όλα φαίνονται καλά. Είναι πράγματι δύσκολο να ξέρεις τι να κάνεις αν παρατηρήσεις αλλαγές σε ένα αγαπημένο πρόσωπο. Τι προτείνουν, λοιπόν, οι ψυχολόγοι;

Κάνε τις κατάλληλες ερωτήσεις

Μία απλή ερώτηση μπορεί να είναι αυτό που χρειάζεται για να βοηθήσει τους φίλους μας που το έχουν ανάγκη. Όμως είναι σημαντικό να ρωτήσουμε τη σωστή ερώτηση. «Είσαι καλά;» ίσως είναι το πρώτο που θα σκεφτεί κάποιος που θέλει να μάθει για την ψυχική και σωματική υγεία κάποιου φίλου του, όμως μπορεί να κρύβει μία πίεση στο άτομο που ρωτάμε. Αυτή η ερώτηση κρύβει μια εγωπάθεια εφόσον δεν αφήνει πολλά περιθώρια στον άλλον να εκφράσει ακριβώς αυτό που νιώθει. Καλύτερο θα ήταν λοιπόν να ρωτήσουμε κάτι τύπου «Πως είσαι;», που είναι μια πιο ανοιχτή ερώτηση.  

Η πρώτη ερώτηση φαίνεται να αφήνει ένα μικρό περιθώριο, όμως το ζήτημα είναι πιο περίπλοκο από το αν ο άλλος είναι απλώς «καλά» ή όχι. Με το να κάνουμε μια πιο ανοιχτή ερώτηση, δείχνουμε ότι πραγματικά ενδιαφερόμαστε και ότι δεν υπάρχει σωστή ή λάθος απάντηση. Πρέπει να ρωτήσουμε το «Πως είσαι;» με μία στάση που να περνάει το μήνυμα ότι «Δε με πειράζει όπως και να ‘σαι, δε θα φρικάρω, δε θα πω ότι είναι λάθος ή κακό για σένα το να έχεις οποιεσδήποτε σκέψεις και συναισθήματα».

Κάτσε και άκου

Ακούγεται εύκολο, σωστά; Όμως είναι πιο δύσκολο απ’ ό,τι φαντάζεσαι. Είναι συχνό να αντιδράμε στις απαντήσεις κάποιου για το πώς αισθάνεται, όμως κάποιες φορές δε χρειάζεται κάποια δράση ή αντίδραση, απλώς να ακούσουμε αυτό που έχει να πει και να δείξουμε συμπόνοια. Η αντίδραση των ανθρώπων είναι να θέλουν να διορθώσουν το πως αισθάνονται οι άλλοι και αυτό περνάει πάλι το μήνυμα ότι «δεν είναι σωστό να αισθάνεσαι έτσι γιατί εγώ προσπαθώ να το διορθώσω για σένα».

«Αντίθετα, ας αναρωτηθούμε για το πως αισθάνεσαι αυτή τη στιγμή και να δούμε αν μπορούμε να το μοιραστούμε και να το παρατηρήσουμε μαζί». Μία κλινική ψυχολόγος εξηγεί ότι το να ακούσουμε τον άλλον και να του δώσουμε απλώς έναν ώμο να στηριχθεί είναι πολύ πιο χρήσιμο από το να του παρέχουμε αλκοόλ ή φάρμακα για να διορθωθεί το πρόβλημα. Η χρήση του αλκοόλ ή των φαρμάκων δε θα βοηθήσει, αντίθετα θα μεγαλώσει το πρόβλημα. 

Το πώς είναι μερικές φορές σημαντικότερο από το τι

Το πώς ρωτάς την ερώτηση είναι εξίσου σημαντικό με αυτό που ρωτάς. Αυτές τις μέρες, μπορούμε να στέλνουμε μηνύματα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, όμως ίσως δεν είναι η καλύτερη προσέγγιση. Είναι εύκολο για τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη ή άγχος να κρύβουν την αλήθεια. Μέσα από τα μηνύματα δε θα μάθεις ποτέ τι πραγματικά αισθάνονται, εφόσον δεν μπορούν εύκολα να εκφράσουν το βάθος αυτού που συμβαίνει και συνήθως το καλύπτουν. 

Οι άνθρωποι με ηπιότερη μορφή κατάθλιψης που πάνε σχολείο ή δουλειά αλλά δεν κάνουν άλλες δραστηριότητες- πάλι είναι εύκολο να κρύψουν την αλήθεια. Η κλινική ψυχολόγος τονίζει ότι δε χρειάζεται όλες οι συζητήσεις να είναι μεγάλες και βαθυστόχαστες. Κάποια άτομα με κατάθλιψη και άγχος μπορούν να βιώνουν μεγάλο βαθμό υπεραναλυτικής σκέψης, ανησυχία και αναμάσημα, όπου οδυνηρές σκέψεις επανέρχονται συνεχώς στο μυαλό του ατόμου, που τους κάνει να νιώθουν κολλημένοι, ότι η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη και τους υπερβαίνει. 

«Προσπάθησε να ωθήσεις το φίλο σου σε κάποια κοινή δραστηριότητα». Κάποιες φορές το να αρχίσεις να μιλάς για τον αγώνα ποδοσφαίρου της Κυριακής ή την αγαπημένη σου σειρά στο Netflix είναι το εισιτήριο για να διακόψεις τις οδυνηρές σκέψεις στο μυαλό του φίλου σου και να τον κάνεις να σκεφτεί κάτι άλλο».

Λάβε δράση

Συμπληρωματικά με τη συζήτηση, είναι πολύ σημαντική και η δράση. Είναι σημαντικό να σκεφτούμε πράγματα που μας αρέσουν να κάνουμε μαζί με τους φίλους μας αλλά να τα κάνουμε κιόλας. Μπορεί να είναι τόσο απλό όσο να τους προτείνουμε να πάμε για έναν καφέ, ή να πάμε για περπάτημα, ή να ζητήσουμε βοήθεια με τις δουλειές του σπιτιού, αλλά η πρόσκληση να βγούμε έξω και να κάνουμε κάτι μπορεί να βοηθήσει πολύ.  

Ο φίλος σας ίσως να μην μπορεί να κάνει όλα τα πράγματα που συνήθως έκανε οπότε πρέπει να επαναπροσδιορίσετε τι προσδοκίες σας, όπως και των υπολοίπων. Οπότε, αν συνηθίζατε να εξερευνείτε μαζί υπέροχα και δυσπρόσιτα μακρινά μέρη, τώρα μπορείτε απλώς να πάτε για περπάτημα κάπου κοντά. Αν συνηθίζατε να πηγαίνετε σε συναυλίες τώρα μπορείτε απλώς να καθίσετε σπίτι και να ακούσετε μουσική ή να δείτε μια ταινία.   

Δεν είναι δουλειά σου να λύσεις το πρόβλημα

Καθώς οι φίλοι και οι συγγενείς μπορούν να βοηθήσουν, είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι δεν είναι επαγγελματίες. Δεν μπορούν να έχουν την κατάρτιση ενός επαγγελματία και ούτε να βοηθήσουν το αγαπημένο τους πρόσωπο εφόσον είναι συναισθηματικά δεμένοι με αυτό. 

Πηγή

(stuff.co.nz, Μετάφραση-Απόδοση: philosophyreturns.gr)