Μπάλος Κυκλάδων
Είναι από τους γνωστότερους χορούς των ελληνικών νησιών (γενική μορφή των νησιών του Αιγαίου). Γράφεται και “Μπάλλος”. Έχει μουσικό μέτρο 2/4. Το σχήμα είναι ζευγαρωτό (ένας άντρας και μία γυναίκα), έχει ελεύθερη κατεύθυνση και οι χορευτές χορεύουν χωρίς να κρατιόνται. Είναι ζευγαρωτός ελεύθερος αυτοσχεδιαστικός χορός που ακολουθεί τον “Συρτό” (και την τεχνοτροπία στο βήμα του). Παλαιότερα χορευόταν από ένα ζευγάρι, αλλά πλέον από πολλά μαζί.
Η λέξη μπάλος προέρχεται από τα λατινικά όπου με την σειρά της είναι δανεισμένη από την ελληνική γλώσσα, προερχόμενη από το ελληνικό ρήμα βαλλίζω. Η μελωδία του μπάλου χαρακτηρίζεται ως γενικά χαρούμενη και λυρική το οποίο είναι χαρακτηριστικό της μουσικής των νησιών του Αιγαίου. Αυτός ο χορός χορεύεται συνήθως από ζευγάρια κι ενσωματώνει επίσης όλα τα στοιχεία του φλερτ.
Οι άνδρες παλιότερα δεν μπορούσαν να πλησιάσουν εύκολα τις γυναίκες και με τον μπάλο μπορούσαν να «φλερτάρουν» μαζί τους. Υπάρχουν διάφορες μορφές του μπάλου γύρω από τα νησιά. Η απλούστερη είναι εκείνη κατά την οποία ένα ζευγάρι περνά μέσα από μια σειρά από αυθόρμητες μορφές. Σε μιαν άλλη εκδοχή πολλά ζευγάρια χορεύουν ταυτόχρονα σαν μόνα τους επάνω στην πίστα. Μιαν άλλη εκδοχή είναι όταν εισάγεται κι ο Συρτός. Τέλος, στην πιο περίπλοκη μορφή του, όταν ένας αριθμός ζευγαριών κάνουν συγχρονισμένα διάφορες έντονες χορευτικές φιγούρες.
Τραγούδι και χορός
Παραθέτουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μπάλου σε μουσική εκτέλεση Νίκου Οικονομίδη και ερμηνεία της Κυριακής Σπανού.
Στίχοι
Ωχ αμάν αμάν αμάνι
Το μεράκι μου με πιάνει
Πιάσε με για να χορέψω
Θέλω απόψε να σε κλέψω
Μάτια μου…Εγώ για σένα έχω
Έρωτα που άλλο δεν αντέχω
Έρωτα που άλλο δεν αντέχω..
Ωχ αμάν και πώς μ’αρέσει
Να σε βλέπω μεσ’ τη μέση
Να χορεύεις να στροφάρεις
Και εμένα να κορτάρεις
Μάτια μου…Εγώ για σένα έχω
Έρωτα που άλλο δεν αντέχω
Έρωτα που άλλο δεν αντέχω..
Πωπω γλέντι που ‘ναι τούτο
Με βιολί και με λαούτο
Παίζει το γλυκό δοξάρι
Και πονεί το παλληκάρι
Μάτια μου… Εγώ για σένα έχω
Έρωτα που άλλο δεν αντέχω
Έρωτα που άλλο δεν αντέχω..
Εκτέλεση
Κι ένας ακόμα χαρακτηριστικός μπάλος από τη Σίκινο σε προβολή της εκπομπής το Αλάτι της Γης, με το Λάμπρο Λιάβα. Πάλι σε εκτέλεση Νίκου Οικονομίδη και Κυριακής Σπανού.
Ένα Ανδριώτικο γλέντι
Σε παλιό μου ανέκδοτο άρθρο με τίτλο “Ένα Ανδριώτικο γλέντι: παράδοση και μοντέρνα χρώματα” είχα γράψει στις 18 Αυγούστου 2006 κάποιες σκόρπιες σκέψεις σχετικώς με την φύση του μπάλου, όπως τον είχα βιώσει σε ένα ταξίδι μου στο νησί της Άνδρου. Ακολουθεί αμέσως παρακάτω το παλιό αυτό άρθρο.
18 Αυγούστου 2006
Ένα σύντομο ταξίδι στην Άνδρο και όμως τόσο γεμάτο σε συναισθήματα. Το καλύτερο ήταν η παράσταση και το γλέντι το βράδυ του Σαββάτου στο απομακρυσμένο ορεινό χωριό στα βόρεια του νησιού. Στο παλιό σχολείο, εκεί που τώρα λειτουργεί πολιτιστικό κέντρο. Τη νύχτα τα φώτα είναι σχεδόν ανύπαρκτα από άλλα σπίτια σε αυτή την αραιοκατοικημένη περιοχή και νομίζεις ότι είσαι περίπου στην μέση του πουθενά. Εκείνο το βράδυ ήμαστε εμείς, ο κόσμος, η μουσική, ο χορός και ένα δυνατό φεγγάρι να μας σιγοντάρει. Εμείς παρουσιάσαμε χορούς από όλα τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου εκτός από τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Ακολούθησε πιο αργά το τοπικό χορευτικό με χορούς αυστηρά Ανδριώτικους. Εκεί είδα και τον μπάλο. Πρώτο παγκάκι πίστα. 🙂
Εκεί, όπως χάζευα το πρώτο ζευγάρι των μεσόκοπων χορευτών να λικνίζεται στην μελωδία του μπάλου, συνειδητοποίησα ότι το κρυμμένο μυστικό του χορού δεν είναι ούτε η χάρη της ντάμας ούτε τα κόλπα του καβαλιέρου, αλλά η μαγική απόσταση, το κενό ανάμεσα στα δύο σώματα. Από αυτή την απόσταση πηγάζουν σκέψεις για το κίνητρο, το ταξίδι, την αναζήτηση, τον στόχο. Όλα αυτά τα στοιχεία κάνουν τον μπάλο των όμορφων ελληνικών νησιών έναν χορό της ψυχής.
Από την άλλη πλευρά ο άλλος χορός στο Μπατσί. Ένα ωραίο σκηνικό σε club με μεγάλη παρέα από την χορευτική ομάδα. Για να πω την αλήθεια με εκνεύρισαν λίγο στην αρχή τα ξεκωλοτράγουδα του τύπου «Χάθηκαν οι άντρες» και «Μωρό μου σόρρυ» και τα συναφή, όλα για λαϊκή κατανάλωση, ψευτοτσιφτετέλια, που καμία σχέση δεν έχουν με τον χορό της κοιλιάς και ο οποίος πρέπει να χορεύεται (αυστηρά κατά την γνώμη μου) μόνο από γυναίκες, όπως ακριβώς και το ζεϊμπέκικο πρέπει να το χορεύουν μόνο άντρες. Ξέρεις είναι και αυτός ένας τρόπος να ξεχωρίσουμε λιγάκι τα αρσενικά από τα θηλυκά, γιατί πολύ μπουρδούκλωμα έχει πέσει τον τελευταίο καιρό.
Όταν τα σκυλοτράγουδα τέλειωσαν στο μαζί, τότε ήρθε η ώρα για άλλους ρυθμούς… Latin , rock’n’roll , twist και νησιώτικα μπήκαν στο πρόγραμμα και παράλληλα μου έφτιαξαν την διάθεση. Είχα φορέσει ένα ρούχο που με έκανε να νιώθω λιγάκι σαν τον πρωταγωνιστή του Dirty Dancing 2 ευρισκόμενος σε κάποιο Club στην Αβάνα. Και η ντάμα μου δεν πήγαινε πίσω, ήταν πολύ όμορφα ντυμένη με λευκό φόρεμα που “χτύπαγε” ωραία στα φώτα του club. Εκείνη την μέρα και ειδικά την νύχτα με τον χορό ένιωσα και συγκίνηση αλλά και πολλή χαρά και αυτοπεποίθηση να αναβλύζει από μέσα μου.
Αυτές οι έστω και φευγαλέες ώριμες σκέψεις και συναισθήματα που σε γεμίζουν αυτοπεποίθηση, που σε κάνουν πραγματικά να νιώθεις άντρας. Όχι παιδάκι, όχι λίγος και μικρόψυχος. Αλλά να επιδεικνύεις στον εαυτό σου και στους ανθρώπους γύρω σου ένα ανυπέρβλητο μεγαλείο ψυχής και σώματος. Με δυνατό μυαλό, με σθένος να επιβιώνεις στα δύσκολα, να αισιοδοξείς και να έχεις πάνω απ’όλα αυτοπεποίθηση και προσήλωση στους στόχους και τις αξίες σου…
Πηγές
https://www.wikiwand.com/el/%CE%9C%CF%80%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%82
