Βιογραφικό
Ο Γιάννης Μαρής (αληθινό όνομα Ιωάννης Τσιριμώκος, 6 Νοεμβρίου 1916 − 13 Νοεμβρίου 1979) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, συγγραφέας, σεναριογράφος και κριτικός κινηματογράφου. Έγραψε δεκάδες βιβλία και σενάρια για τον κινηματογράφο. Θεωρείται ο πατέρας του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα.
Ο Γιάννης Τσιριμώκος, που καταγόταν από γνωστή οικογένεια της Φθιώτιδας, γεννήθηκε στη Σκόπελο τον Ιανουάριο του 1916, όπου υπηρετούσε ο δικαστικός πατέρας του, Δημοσθένης Τσιριμώκος. Ο πολιτικός Ηλίας Τσιριμώκος (μετέπειτα βουλευτής, υπουργός και πρωθυπουργός) ήταν δεύτερός του εξάδελφος. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Χίο και στη Λάρισα, και αργότερα φοίτησε στη Νομική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα και εντάχθηκε στον χώρο των σοσιαλιστών. Συμμετείχε μαζί με τον Ηλία Τσιριμώκο και τον Αλέξανδρο Σβώλο στην ίδρυση της «Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ), ενώ αργότερα προσχώρησε στο ΕΑΜ.
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ξεκινάει να ασχολείται επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία. Εργάζεται στην εφημερίδα «Μάχη» ως αρχισυντάκτης, σχολιογράφος και κριτικός κινηματογράφου. Μετά τις αποκαλύψεις που κάνει η εφημερίδα για τη Μακρόνησο θα διωχθεί και θα φυλακιστεί. Αποφυλακίστηκε με παρέμβαση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του Αλέξανδρου Σβώλου. Θα εργαστεί στις εφημερίδες Προοδευτικός Φιλελεύθερος, Ελεύθερος Λόγος, Αθηναϊκή για να καταλήξει τελικά στο συγκρότημα Μπότση (Ακρόπολις, Απογευματινή, περιοδικό Πρώτο).
Ξεκίνησε το συγγραφικό του έργο στις αρχές της δεκαετίας του ’50 δημοσιεύοντας σε συνέχειες στο εβδομαδιαίο περιοδικό Οικογένεια το μυθιστόρημά του Έγκλημα στο Κολωνάκι (1953), μέχρι τη διακοπή της έκδοσης. Το μυθιστόρημά αυτό εκδόθηκε σε τόμο λίγο αργότερα σε αυτοέκδοση και στη συνέχεια από τις εκδόσεις Ατλαντίς (κόκκινη σειρά). Θα γνωρίσει τεράστια επιτυχία και το 1959 θα μεταφερθεί με παρόμοια επιτυχία στον κινηματογράφο. Συνεχίζει να γράφει ακούραστα για 25 και πλέον χρόνια αφήνοντας πίσω του πλειάδα αστυνομικών μυθιστορημάτων, περίπου είκοσι σενάρια και δύο θεατρικά. Τα αστυνομικά του μυθιστορήματα γνώρισαν πολλαπλές ανατυπώσεις και προσφέρθηκαν, κατά καιρούς, ως ένθετα καθημερινών εφημερίδων, ενώ στο έργο του αναφέρθηκαν πολλοί σύγχρονοι δημιουργοί του είδους.
Ο Ιωάννης Τσιριμώκος ήταν μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, της Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων, καθώς και της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Είχε λάβει μέρος σε δημοσιογραφικές αποστολές στη Κίνα, ΗΠΑ, Ρωσία, Ισπανία, Πορτογαλία, και ανατολικές Χώρες. Ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών, ένθερμος οπαδός της ΑΕΚ και μιλούσε επίσης γαλλικά.
Υπήρξε πολυμαθέστατος και διέθετε το «χάρισμα του προφορικού λόγου», πήρε μάλιστα μέρος στο ρεπορτάζ για τη διαλεύκανση της δολοφονίας του ανεξάρτητου βουλευτή της αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη. Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Νοεμβρίου 1979 από καρκίνο του εγκεφάλου.
Συγγραφικό έργο
Ο Γιάννης Μαρής συνέγραψε τα ακόλουθα βιβλία.
1953-1960
| Α/Α | Τίτλος | Πρώτη Δημοσίευση | Έτος | Σημειώσεις Φίλιππου Φιλίππου |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Έγκλημα στο Κολωνάκι | Περιοδικό Οικογένεια | 1953 | |
| 2 | Έγκλημα στα παρασκήνια | Εφημερίδα Απογευματινή | 1954 | |
| 3 | Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν | Άγνωστη | 1954 | Ως έτος αρχικής δημοσίευσης απο τις εκδόσεις Πεχλιβανίδη αναφέρεται το 1954. |
| 4 | Ζήτημα εμπιστοσύνης | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1955 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Μια νύχτα στην Κηφισιά και αργότερα ως Ο άνθρωπος που πούλησε τον εαυτό του |
| 5 | Ο άνθρωπος του τραίνου | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1955 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Ο άνθρωπος με το γκρι κοστούμι |
| 6 | Περιπέτεια στο Άγιον Όρος | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1956 | Αργότερα εκδόθηκε ως Διπλανό δωμάτιο |
| 7 | Το κόκκινο βάζο | Εφημερίδα Απογευματινή | 1956 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Τα μεσάνυχτα θα πεθάνεις, αγάπη μου |
| 8 | Χωρίς ταυτότητα | Εφημερίδα Απογευματινή | 1956 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλοΈκλεψα την αγάπη σας |
| 9 | Νυκτερινό τηλεφώνημα | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1956 | |
| 10 | Ο 13ος επιβάτης | Εφημερίδα Απογευματινή | 1956 | |
| 11 | Διακοπές στη Μύκονο | Άγνωστη | 1958 | Σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη πρώτη έκδοση το 1958 |
| 12 | Αυτόπτης μάρτυς | Άγνωστη | 1958 | Σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη πρώτη έκδοση το 1958 |
| 13 | Ο τέταρτος ύποπτος | Περιοδικό Μπουκέτο | 1958 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Ο τέταρτος ένοχος |
| 14 | Έγκλημα στη Μύκονο | Περιοδικό Θεατής | 1958 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Ξενοδοχείο πολυτελείας |
| 15 | Μωρό μου… | Περιοδικό Θεατής | 1958 | |
| 16 | Αύριο και για πάντα | Περιοδικό Θεατής | 1958 | |
| 17 | Το μεγάλο παιχνίδι | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1959 | |
| 18 | Επικίνδυνο καλοκαίρι | Περιοδικό Θεατής | 1959 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλοΤαξίδι χωρίς τέλος |
| 19 | Το μυστικό του άσπρου βράχου | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1959 | |
| 20 | Η μελωδία του θανάτου | Εφημερίδα Απογευματινή | 1959 | |
| 21 | Περίπτωση Χ | Εφημερίδα Απογευματινή | 1959 |
1960-1967
| Α/Α | Τίτλος | Πρώτη Δημοσίευση | Έτος | Σημειώσεις Φίλιππου Φιλίππου |
|---|---|---|---|---|
| 22 | Σκοτεινό μεσημέρι | Περιοδικό Θεατής | 1960 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Ξενοδοχείο τρίτης κατηγορίας |
| 23 | Προορισμός ο θάνατος | Περιοδικό Πρώτο | 1960 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Έγκλημα στην Ύδρα |
| 24 | Ακριβώς στις 12 και 15΄ | Περιοδικό Πρώτο | 1960 | Αργότερα τη δεκαετία του 70 θα εκδοθεί με τίτλο Κουαρτέτο μαζί με τη νουβέλα Έγκλημα στην Ύδρα και τα διηγήματα Το κεφάλι του Απόλλωνα και Το χαμένο εικοσιτετράωρο |
| 25 | Εκείνη τη νύχτα | Περιοδικό Θεατής | 1960 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Στη γωνιά του δρόμου |
| 26 | Χωρίς τίτλο | 1961 | Περιέχει τις νουβέλες Οι άγγελοι δεν έχουν πάντα φτερά και Ένας ξένος στην πόλη, που δημοσιεύθηκαν στην Απογευματινή και στον Θεατή αντίστοιχα το 1961, καθώς και το διήγημα Γράμμα χωρίς αποστολέα | |
| 27 | Ιντερμέτζο | 1961 | περιέχει τις νουβέλες Ιντερμέτζο – με άγνωστη πρώτη δημοσίευση – και Οι άγγελοι δεν έχουν πάντα φτερά, που δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή το 1961 | |
| 28 | Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1961 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Μαύρος άγγελος |
| 29 | Τα χέρια της Αφροδίτης | Εφημερίδα Απογευματινή | 1963 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Στην ξένη πόλη |
| 30 | Ταξίδι χωρίς γυρισμό | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1963 | |
| 31 | Υποψίες | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1964 | |
| 32 | Μια γυναίκα από το παρελθόν | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1964 | |
| 33 | Ιδιωτική υπόθεση | Εφημερίδα Απογευματινή | 1964 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Σήμα κινδύνου |
| 34 | Επιχείρηση εκδίκηση | Περιοδικό Πρώτο | 1964 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Ένα πρόσωπο τη νύχτα |
| 35 | Περιπέτεια | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1964 | |
| 36 | Το χαμόγελο της σφίγγας | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1965 | |
| 37 | Αυστηρώς προσωπικόν | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1965 | |
| 38 | Υπόθεση εκβιασμού | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1966 | |
| 39 | Επιχείρηση Ουράνιο Τόξο | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1966 |
1967-1976
| Α/Α | Τίτλος | Πρώτη Δημοσίευεση | Έτος | Σημειώσεις Φίλιππου Φιλλίπου |
|---|---|---|---|---|
| 40 | Αμφιβολίες | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1967 | |
| 41 | Περίπτωση ανάγκης | Εφημερίδα Απογευματινή | 1967 | |
| 42 | Ζήτημα ζωής και θανάτου | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1968 | Κυκλοφόρησε με αρχικό τίτλο Ίλιγγος |
| 43 | Μπούμερανγκ | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1968 | |
| 44 | Το καλοκαίρι του φόβου | Περιοδικό Επίκαιρα | 1971 | |
| 45 | Το χαμόγελο της Πυθίας | Περιοδικό Επίκαιρα | 1971 | |
| 46 | Σκληρό παιχνίδι | Περιοδικό Επίκαιρα | 1973 |
1974-1979
| Α/Α | Τίτλος | Πρώτη Δημοσίευση | Έτος |
|---|---|---|---|
| 47 | Η τρίτη αλήθεια | Περιοδικό Επίκαιρα | 1974 |
| 48 | Η εξαφάνιση του Τζον Αυλακιώτη | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1976 |
| 49 | Η απαγωγή | Εφημερίδα Ακρόπολις | 1978 |
Κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές
Οι ακόλουθες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές βασίστηκαν στο έργο του Γιάννη Μαρή.
Ταινίες
| Έτος | Τίτλος | Παραγωγή | Σκηνοθεσία | Σενάριο | Διάρκεια | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1958 | Ο άνθρωπος του τραίνου | Όλυμπος Φιλμ | Ντίνος Δημόπουλος | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 85’ | ασπρόμαυρη |
| 1959 | Η Λίζα τόσκασε | Δέλτα Φιλμ | Σωκράτης Καψάσκης | Γιάννης Μαρής | 83’ | ασπρόμαυρη |
| 1959 | Ένας Έλληνας στο Παρίσι | Αφοί Κυριακόπουλοι | Χρήστος Κυριακόπουλος | Γιάννης Μαρής σε συνεργασία με τον Χρήστο Κυριακόπουλο | 85’ | ασπρόμαυρη |
| 1959 | Έγκλημα στο Κολωνάκι | Τζαλ Φιλμ | Τζανής Αλιφέρης | Τζανής Αλιφέρης (από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή) | 115 | ασπρόμαυρη |
| 1960 | Καλημέρα Αθήνα | Θ. Δαμασκηνός/ Β Μιχαηλίδης / Μ. Νικολούδης | Γρηγόρης Γρηγορίου | Γιάννης Μαρής | 76’ | ασπρόμαυρη |
| 1960 | Μωρό μου! (Ένας Δον Ζουάν για κλάματα) | Ι. Καρατζόπουλος & Σία | Δημήτρης (Ντίμης) Δαδήρας | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 85’ | ασπρόμαυρη |
| 1960 | Έγκλημα στα παρασκήνια | Θ. Δαμασκηνός – Β Μιχαηλίδης / Τέχνη | Ντίνος Κατσουρίδης | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 83’ | ασπρόμαυρη |
| 1961 | Λάθος στον έρωτα | Αφοί Κυριακόπουλοι | Χρήστος Κυριακόπουλος | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 74’ | ασπρόμαυρη |
| 1962 | Ο άντρας της γυναίκας μου | Τιτάν Φιλμ | Δημήτρης (Ντίμης) Δαδήρας | Γιάννης Μαρής (από το θεατρικό έργο του Δημήτρη Κ. Ευαγγελίδη και του ίδιου Ποιος είναι ο Λύσανδρος) | 74’ | ασπρόμαυρη |
| 1963 | Χωρίς ταυτότητα | Φίνος Φιλμ | Γιάννης Διαλιανίδης | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 97’ | ασπρόμαυρη |
| 1963 | Ο μπαμπάς μου κι εγώ! | Θανάσης Σπηλιώτης | Ερρίκος Θαλασσινός | Γιάννης Μαρής | 83’ | ασπρόμαυρη |
| 1964 | Αμφιβολίες | Αφοί Ρουσσόπουλοι – Γιώργος Λαζαρίδης – Δ. Σαρρής – Κ. Ψαρράς | Γρηγόρης Γρηγορίου | Γιάννης Μαρής (από το μυθιστόρημά του Το κόκκινο βάζο) | 93′ | ασπρόμαυρη |
| 1964 | Ο τελευταίος πειρασμός | Αφοί Ρουσσόπουλοι – Γιώργος Λαζαρίδης – Δ. Σαρρής – Κ. Ψαρράς | Σωκράτης Καψάσκης | Σωκράτης Καψάσκης (από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή Το τελευταίο καλοκαίρι) | 89’ | ασπρόμαυρη |
| 1965 | Το πρόσωπο της ημέρας | Αφοί Ρουσσόπουλοι – Γιώργος Λαζαρίδης – Δ. Σαρρής – Κ. Ψαρράς | Ορέστης Λάσκος | Γιάννης Μαρής (σε διασκευή Γιώργου Λαζαρίδη) | 95’ | ασπρόμαυρη |
| 1966 | Μια γυναίκα κατηγορείται | Σπηλιώτης Φιλμ | Γρηγόρης Γρηγορίου | Γιάννης Μαρής (από το μυθιστόρημά του Εκείνη τη νύχτα) | 88’ | ασπρόμαυρη |
| 1966 | Οι στιγματισμένοι | Φοίνιξ Φιλμ | Κώστας Ανδρίτσος | Γιάννης Μαρής (ως Γιάννης Χανιώτης) | 88’ | ασπρόμαυρη |
| 1971 | Οι τελευταίοι του Ρούπελ | Art Films | Γρηγόρης Γρηγορίου | Γιάννης Μαρής | 92’ | έγχρωμη |
| 1972 | Ως την τελευταία στιγμή (Το μεγάλο παιχνίδι) | Art Films | Μάριος Ρετσίλας | Γιάννης Μαρής (από το μυθιστόρημά του Το μεγάλο παιχνίδι) | 90’ | έγχρωμη |
| 1972 | Αντάρτες των πόλεων | Καραγιάννης – Καρατζόπουλος | Δημήτρης (Ντίμης) Δαδήρας | Γιάννης Μαρής (από το μυθιστόρημά του Επιχείρηση Ουράνιο Τόξο) | 97’ | έγχρωμη |
| 1973 | Ζήτημα ζωής και θανάτου | Κλέαρχος Κονιτσιώτης (Γενική Κινηματογραφικών Επιχειρήσεων) | Βαγγέλης Σερντάρης | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 79’ | έγχρωμη |
| 1979 | Το χαμόγελο της Πυθίας (Το κόλπο του τούνελ) | Telecolor | Σέρτζιο Μπεργκονζέλι – Σούλης Γεωργιάδης | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 81’ | έγχρωμη |
| 1985 | Ο εφιάλτης | Γεωργιάδης Ηλεκτρονική | Δημήτρης (Ντίμης) Δαδήρας | Γιάννης Μαρής (από το μυθιστόρημά του Επικίνδυνο καλοκαίρι) | 100’ | έγχρωμη, βιντεοταινία |
| 1985 | Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν | Γεωργιάδης Ηλεκτρονική | Δημήτρης (Ντίμης) Δαδήρας | Γιάννης Μαρής (από το ομώνυμο μυθιστόρημά του) | 121’ | έγχρωμη, βιντεοταινία |
Τηλεοπτικές σειρές
| Έτος | Τίτλος | Τηλεοπτικός Σταθμός | Παραγωγή | Σκηνοθεσία | Σενάριο | Αριθμός Επεισοδίων |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1973 | Αστυνομικές ιστορίες | ΥΕΝΕΔ | Πισσάνος | Πέτρος Πανταζής – Γιώργος Παπακώστα | Γιάννης Μαρής (διασκευές διηγημάτων του) | 68 |
| 1977 | Υποψίες | ΕΡΤ | Σούλης Γεωργιάδης | Παύλος Φιλίππου – Ντίμης Δαδήρας – Γιάννης Σμαραγδής – Κώστας Παπανικολόπουλος – Ερρίκος Θαλασσινός | Γιάννης Μαρής (διασκευές διηγημάτων του) | 45 |
| 1982 | Το μυστικό του Άσπρου Βράχου | ΥΕΝΕΔ | ΦΑΡΟΣ | Μιχάλης Παπανικολάου | Παύλος Λιάρος (από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γ. Μαρή, 1959) | 12 |
| 1985 | Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη | ΕΡΤ | Ανδρέας Λάππας – Γιώργος Μιχαηλίδης | Ερρίκος Ανδρέου | Γιάννης Κανδήλας (από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή) | 18 |
| 1987 | Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα | ΕΤ-2 | Ανδρέας Λάππας | Ερρίκος Ανδρέου | Βασίλης Μανουσάκης (από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή) | 21 |
| 1990-1991 | ο μυστικό του Άρη Μπονσαλέντη | MEGA | Ανδρέας Λάππας | Βαγγέλης Σερντάρης | Βασίλης Μανουσάκης (από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή Ζήτημα εμπιστοσύνης) | 26 |
| 1992 | Μια γυναίκα από το παρελθόν | ANT1 | Ανδρέας Λάππας | Ερρίκος Ανδρέου | Πέτρος Μάρκαρης (από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή) | 16 |
| 2006-2008 | Οι ιστορίες του αστυνόμου Μπέκα | ALPHA | PLD | Χρήστος Γεωργίου – Νίκος Γραμματικός – Ρένα Εσκενάζυ – Γρηγόρης Καταντινάκης – Νίκος Κρητικός – Βίκυ Μανώλη – Χρήστος Παληγιαννόπουλος – Μπάμπης Σπανός – Μύρνα Τσάπα – Ελισάβετ Χρονοπούλου | Στέλλα Βασιλαντωνάκη (διασκευές μυθιστορημάτων του Γιάννη Μαρή) | 58 |
Συνέντευξη – αφιέρωμα στον Γιάννη Μαρή
Για το συγγραφικό έργο του Γιάννη Μαρή κάνει λόγο ο συγγραφέας Ανδρέας Αποστολίδης στην δημοσιογράφο Αντωνία Πατσίδου. Ακόμη προβαίνει σε αποκαλύψεις για την Αρχαιοκαπηλία στην Ελλάδα. Ο Ανδρέας Αποστολίδης είναι ο δημιουργός, ο ερευνητής και σκηνοθέτης του πολυβραβευμένου ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το Κύκλωμα», το οποίο πραγματεύεται με υποδειγματικό τρόπο (κι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες) το φοβερό μηχανισμό που ξεθεμελιώνει την παγκόσμια ιστορία με δέλεαρ το κέρδος. Ακόμη αναφέρεται στην δράση του οργανωμένου κυκλώματος στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και αφορά το λαθρεμπόριο πετρελαίου. Ο Ανδρέας Αποστολίδης είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης και μεταφραστής. “Έχει γράψει αστυνομικά μυθιστορήματα, όπως το “Χαμένο παιχνίδι”, τις “Διαταραχές στα Μετέωρα”, το “Φάντασμα του Μετρό”, τα “Εγκλήματα στην πανσιόν “Απόλλων “, τη “Λοβοτομή”, καθώς και τη συλλογή αστυνομικών διηγημάτων “Αστυνομικές ιστορίες για πέντε δεκαετίες”.
